Sterylizacja radiacyjna

Sterylizacja radiacyjna

Sterylizacja radiacyjna jest jedną z kilku metod wyjaławiania sprzętu medycznego i innych materiałów w celu nadania im czystości mikrobiologicznej. Czynnikiem sterylizującym w jej przypadku jest promieniowanie jonizujące, które oddziałuje na żywe organizmy (bakterie, wirusy, grzyby), powodując nieodwracalnie zmiany w ich DNA lub RNA. Zmiany te są efektem silnego oddziaływania na białka strukturalne i funkcjonalne, a także na kwasy nukleinowe różnych produktów radiolizy, w tym wolnych rodników.

Przewagą sterylizacji radiacyjnej nad gazową jest brak produktów ubocznych tego procesu. Ponadto działanie promieni jest bardzo szerokie i obejmuje również produkty czy jednorazowe narzędzia zapakowane w szczelne torebki oraz charakteryzujące się labilnością termiczną. W praktyce oznacza to, że radiacja nie powoduje rozgrzania przedmiotu sterylizowanego, czyli nie wpływa na jego strukturę i konsystencję. Dzięki temu sterylizacji radiacyjnej mogą być poddawane wyroby farmaceutyczne i kosmetyki.

Zasady stosowania sterylizacji radiacyjnej

Aby sterylizacja była skuteczna, jest niezbędne dopasowanie do siebie wielu czynników, tzn.:

• pierwotnego mikrobiologicznego zanieczyszczenia produktu,
• czynnika sterylizującego, 
• odporności niektórych szczepów bakterii na działanie tego czynnika,
• dobór dawki czynnika sterylizującego (w tym wypadku promieniowania jonizującego).

Ostatni element jest bardzo ważny z uwagi na to, że zbyt słabe promieniowanie nie wyeliminuje dostatecznej liczby mikroorganizmów, a zbyt silne – może doprowadzić do zmian w strukturze materiału.

Kontrola procesu sterylizacji radiowej

W przypadku sterylizacji bez względu na wybraną metodę każda wykonująca ją placówka ma obowiązek wykonywać testy kontrolne i dokumentować ich przeprowadzenie. Celem takiego działania jest upewnienie się, że procedura została przeprowadzona prawidłowo i poziom wyjałowienia jest właściwy. W przypadku sterylizacji radiacyjnej podobnie jak w parowej stosuje się dwa typy wskaźników.

• Wskaźniki biologiczne – zazwyczaj są to spory bakterii Bacillus pumilus umieszczane na specjalnych paskach lub w zawiesinie we fiolkach, zgodnie z wymaganiami USP i ISO 11138-1. Test z czynnikiem biologicznym polega na tym, że spory umieszcza się w komorze sterylizacyjnej wraz z przedmiotami poddawanymi wyjaławianiu. Po zakończonym procesie następuje próba inkubacji bakterii na pożywce TSB.
• Wskaźniki chemiczne – są dostępne w postaci specjalnych nalepek, które pod wpływem określonej dawki promieniowania zmieniają kolor. Dawka decyduje o uzyskanym odcieniu, co pozwala sprawdzić, czy była ona odpowiednia. Naklejki umieszcza się na pojedynczych opakowaniach. Pozwala to zweryfikować poprawność sterylizacji każdego z nich oddzielnie.

Naklejki do sterylizacji radiacyjnej w Argenta

Argenta oferuje kompletne zestawy naklejek przeznaczonych do sterylizacji radiacyjnej. Są one dostępne w formie rolek, między innymi przystosowanych do umieszczania na opakowaniach za pomocą metkownicy. Polecamy zarówno naklejki z napisem, jak i ze specjalnym okienkiem, w którym można ten napis wykonać samodzielnie. Zależnie od potrzeb rolki zawierają po 1 000 lub 5 000 naklejek.