Badanie ATP

Czym jest badanie ATP?

Badanie ATP jest wykonywanie w celu wykrycia obecności mikroorganizmów i pozostałości organicznych w różnych miejscach, zwłaszcza na powierzchniach produkcyjnych. Z tego powodu testy te są wykorzystywane zwłaszcza w przemyśle spożywczym. Wykrywają pozostałości białka, glutenu i wielu innych substancji w miejscach roboczych. Ich zastosowanie ma związek z koniecznością przestrzegania restrykcyjnych norm. Pozwalają na wykluczenie zakażenia tworzonych produktów spożywczych i pozwalają na wykrycie określonych alergenów.

ATP to adenozynotrójfosforan znajdujący się w komórkach zwierzęcych i roślinnych – niezależnie od tego, czy są one żywe, czy martwe. Testy bazujące na tej substancji nie wskazują typu zanieczyszczeń, a jedynie ich obecność na danej powierzchni. Informują więc o konieczności ponownego przeprowadzenia zabiegów higienizacyjnych. Testy ATP pozwalają na skuteczne wykrywanie białek, glutenu oraz wielu innych substancji pojawiających się na powierzchniach roboczych w zakładach przetwórstwa żywności. Testy ATP są dostępne w opakowaniach zbierających większą liczbę egzemplarzy, pozwalając na testowanie czystości powierzchni na dużą skalę. Są to produkty jednorazowe, wykorzystywane w połączeniu z wymazówkami dostosowanymi do zbierania próbek z konkretnych rodzajów powierzchni.

Jak działa ATP?

Testy białkowe nie wymagają pobierania próbek krwi. Bazują one na wymazach uzyskiwanych z powierzchni roboczych i produkcyjnych. ATP rozkłada się pod wpływem lucyferazy, tworząc efekt bioluminescencji. Niektóre testy wymagają zastosowania luminometru, który pozwala określić, jak dużo mikroorganizmów znajduje się w pobranej próbce. To wygodny sposób na uzyskanie wyniku w zaledwie kilkadziesiąt sekund. Testy ATP są mniej dokładne niż badania mikrobiologiczne, jednak ze względu na szybkość przeprowadzania analizy są one powszechnie stosowane w przemyśle spożywczym.

Enzym zawarty w testach ATP reaguje z próbkami, wytwarzając światło. To jego ilość wskazuje na wynik pomiaru. Aby go odczytać, konieczne jest dysponowanie luminometrem. Obecnie takie urządzenia są dostępne w nowoczesnych wersjach pozwalających na gromadzenie informacji i zapisywanie ich w komputerowych bazach danych.

Skąd można pobierać próbki do badania ATP?

Badanie ATP można przeprowadzić jedynie po pobraniu odpowiednich próbek. Testy tego typu są bardzo uniwersalne, ponieważ pozwalają na zbadanie substancji znajdujących się:

• na powierzchniach urządzeń,
• na narzędziach medycznych,
• w wodzie.

Trzeba jednak pamiętać, że od sposobu pobierania próbki zależy wybrany wariant wymazówki. Podczas takich badań wykorzystuje się typ odpowiedni dla badania powierzchni lub czystości wody. Konieczne jest pobranie próbki z odpowiedniej powierzchni, zgodnie z zaleceniami producenta. W innym przypadku uzyskany wynik może nie być miarodajny. Testy ATP są przeprowadzane głównie w przypadku miejsc trudno dostępnych, w których utrzymanie odpowiedniego poziomu higieny jest bardzo trudne. Pozwalają one na uniknięcie zakażenia całej partii produkowanych wyrobów spożywczych.

Zalety testów ATP

Testy ATP mają wiele zalet, dlatego tak powszechnie stosuje się je w branży spożywczej. Wśród nich można wyróżnić:

• możliwość uzyskania wyniku w zaledwie kilkadziesiąt sekund,
• możliwość gromadzenia danych na dyskach komputerowych,
• możliwość pobierania próbek z trudno dostępnych przestrzeni z wykorzystaniem przedłużanego patyczka,
• brak konieczności specjalnego przygotowania próbki do testów,
• wykluczanie przestojów w produkcji ze względu na możliwość uzyskiwania wyników w czasie rzeczywistym,
• ograniczenie kosztów i czasu związanego z wykonaniem badań.

ATP jest powszechnie wykorzystywane w branży spożywczej zajmującej się przetwórstwem mleka UHT. Testy tego typu pozwalają na wykluczenie zagrożenia dla potencjalnych konsumentów. Badają skuteczność mycia, a w razie wskazania niepoprawnych wyników informują o konieczności ponownego przeprowadzenia zabiegów higienicznych. Dzięki temu produkty spożywcze trafiające do sklepów nie niosą za sobą zagrożenia dla konsumentów.

Różne rodzaje testów i wymazówek

Przeprowadzając testy białkowe, konieczne jest wykorzystanie odpowiedniej wymazówki. Wśród dostępnych produktów można znaleźć m.in. produkty służące do wykrywania bakterii E.coli, pozostałości glutenu na powierzchni, ujemnych bakterii jelitowych, białek i wielu innych mikroorganizmów, które mogą gromadzić się na sprzęcie wykorzystywanym w zakładach przetwórstwa żywności. Wymazówki są jednorazowe, a ich budowa jest dostosowana do powierzchni, z których pobiera się próbki.

Niektóre testy nie wymagają zastosowania luminometru. Wynik pokazuje się bezpośrednio na powierzchni testu, znacznie usprawniając całą procedurę. Takich informacji nie można gromadzić na komputerze, jednak pozwalają one na szybsze sprawdzenie skuteczności zabiegów higienicznych przeprowadzanych w danym miejscu. Jeśli badanie wskazuje na obecność białek, glutenu lub bakterii na kontrolowanych powierzchniach, konieczne jest powtórzenie procesu dezynfekcji do momentu uzyskania odpowiednich wyników.