Jednym z wielu typów testów laboratoryjnych wykonywanych w placówkach medycznych są badania wrażliwości poszczególnych szczepów bakterii na antybiotyki. Takie testy pozwalają uzyskać informacje na temat zasadności stosowania poszczególnych preparatów farmaceutycznych w leczeniu konkretnych chorób wywoływanych przez te bakterie. Jest to podstawą do opracowywania skutecznej metody farmakoterapii – bez potrzeby testowania wielu preparatów na pacjencie i zbędnego obciążania jego organizmu. Do badań tego typu wykorzystuje się gotowe krążki antybiotykowe.
Krążek antybiotykowy jest elementem w kształcie koła, wykonanym z mocnej, higroskopijnej bibuły. Jego średnica jest niewielka i wynosi zaledwie 6,5 mm. Materiał jest fabrycznie nasycony preparatem antybiotykowym, a właściwie jego roztworem o bardzo precyzyjnie dobranym stężeniu. Parametry takiego roztworu są bardzo zróżnicowane – od 1 μg w przypadku antybiotyków takich jak Oxacillin po 1 mg w przypadku preparatu Kanamycin. Dla niektórych antybiotyków są sporządzane krążki antybiotykowe o dwóch wariantach stężenia roztworu. Zalicza się do nich np. gentamycyna, której nasycenie w krążkach wynosi 10 i 30 μg.
Krążki antybiotykowe są pakowane zazwyczaj w rurki po 50 sztuk, a następnie po cztery takie jednostkowe opakowania w wodoszczelnym pojemniku z pochłaniaczem wilgoci. Łącznie w opakowaniu jest ich więc 200 – wszystkie nasycone tym samym antybiotykiem.
Krążki antybiotykowe są wykorzystywane do testów, podczas których oznacza się wrażliwość szczepu bakterii na dany preparat. Badanie przebiega w kilku etapach:
w szkiełku Petriego jest umieszczana odpowiednia pożywka, a na nią nanoszona kultura bakterii określonego szczepu;
bakterie hoduje się, tworząc czystą młodą kolonię;
na powierzchni pożywki układa się kilka krążków antybiotykowych;
podczas testu przeprowadza się obserwację zachowania szczepu bakterii.
Na podstawie sposobu zajmowania strefy wokół krążka można ocenić, czy bakteria wykazuje wrażliwość na znajdujący się w niej preparat, czy nie. Wrażliwość jest tym większa, im intensywniejsze jest zahamowanie wzrostu wokół krążka. Porównując uzyskane wyniki z wartościami granicznymi przewidzianymi dla danego antybiotyku, można zakwalifikować testowany szczep jako oporny na dany preparat. Należy też podkreślić, że testy weryfikuje się dodatkowo przez porównanie ze szczepem wzorcowym takim jak Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Neisseria gonorrhoeae, Streptococcus pneumoniae lub innymi wymienionymi w wykazie.
Argenta przygotowała ofertę około 180 produktów obejmujących krążki antybiotykowe do testów wrażliwości bakterii na różne preparaty. Są wśród nich standardowo pakowane zestawy 5x50 szt. nasycone Ampiciliną, Chloramphenicolem, Clindamyciną, Doxycycline, Erythromyciną i wieloma innymi popularnymi antybiotykami. Starannie przygotowane krążki znacznie usprawniają wykonywanie testów – przede wszystkim dzięki zachowaniu precyzji w poziomie nasycenia bibułek roztworem preparatu.