Kontrola jakości w laboratoriach wymaga zastosowania odpowiednich materiałów jak np. szczepy wzorcowe, testy immunologiczne czy zawiesiny na pasożyty. Dzięki sprawdzaniu jakości oraz potwierdzeniu właściwości pożywek stosowanych w badaniach mikrobiologicznych zapewniona jest wiarygodność i powtarzalność procesów. Wysoka jakość pożywek skorelowana jest bezpośrednio z możliwością wzrostu i identyfikacji drobnoustrojów, a także odpowiednią oceną ich lekowrażliwości. Jeśli chodzi o badanie na pasożyty, to wyróżnia się kilka metod, jak serologiczne, immunologiczne, molekularne. Znane pasożyty występujące w Polsce to te odpowiedzialne za lambiozę, toksoplazmozę, wośnicę, bąblowice, wągrzycę, kryptosporydiozę, malarię.
Wykrywanie pasożytów odbywa się za pomocą różnego rodzaju badań. Podstawowe to badania mikroskopowe próbki kału, za pomocą którego można zidentyfikować cysty, jaja i larwy pasożytów. Specjalne systemy do badania pozwalają na wykorzystanie sprzętu jednorazowego do tego by wstępnie przygotować badany materiał. Jeśli badanie mikroskopowe nie przyniesie rezultatów, wybiera się badanie serologiczne, czyli badanie krwi. Bardzo czułe badania serologiczne pozwalają na wykrycie obecności przeciwciał przeciwko konkretnemu pasożytowi. W medycynie stosuje się je do sprawdzenia, czy rozwinęła się choroba wywołana pasożytami, a także czy jest w czynnej postaci. Badanie serologiczne stosowane jest do wykrywania np. bąblowicy, włośnicy, tasiemczycy, przywry. Jeszcze bardziej zaawansowane są badania molekularne, wykrywające DNA pasożytów w badanym materialne, np. próbce krwi, kału, płynu mózgowo-rdzeniowego. Jej przewagą jest to, że pozwala na wykrywanie pasożytów zanim organizm wytworzy przeciwciała. Badania molekularne wykorzystują metodę PCR, czyli reakcji łańcuchowej polimerazy, lub RT-PCR, czyli PCR w czasie rzeczywistym. Z kolei testy immunoenzymatyczne, czyli metody pośrednie, opierają się na wykrywaniu swoistych patogenów w kale, ale wykazują mniejsze znaczenie niż badania mikroskopowe, stanowiąc raczej uzupełnienie diagnostyki.
Badanie na pasożyty jest jedną z metod stosowanych w kontroli jakości laboratoriów. Sprawdzanie jakości pożywek dzięki zawiesiną pasożytów umożliwia potwierdzenie niezmiennej jakości badań oraz ich wiarygodności, a także przydatności pożywek w badaniach mikrobiologicznych.
Argenta oferuje produkty do kontroli jakości w laboratoriach, w tym zawiesiny pasożytów. To wiodący na rynku dostawca wysokiej klasy produktów, sprzętu, wyposażenia, systemów, analizatorów, odczynników, materiałów zużywalnych i szkła z zakresu mikrobiologii, chemii, diagnostyki molekularnej, weterynaryjnej etc. do laboratoriów, ośrodków badawczych, inspektoratów sanitarnych.
Argenta jest obecna na rynku od ponad 30 lat. Współpracuje z renomowanymi producentami oferującymi wysokiej klasy, innowacyjne, spełniające normy branżowe rozwiązania mikrobiologiczne.
Wiarygodność i powtarzalność procesów wykonywanych w laboratoriach stanowi podstawę ich funkcjonowania. Właśnie dlatego tak ważne są regularne kontrole jakości – wewnętrzne i zewnętrzne. Dzięki zastosowaniu odpowiednich materiałów, m.in. szczepów wzorcowych, testów immunologicznych czy zawiesin na pasożyty możliwa jest ocena jakości pożywek, związana bezpośrednio ze wzrostem i identyfikacją drobnoustrojów, a także odpowiednią oceną ich lekowrażliwości. W katalogu produktów Argenta znajdziesz zawiesiny pasożytów, wykorzystywane do kontroli jakości laboratoriów.
Pożywki, rozcieńczalniki i inne zawiesiny przygotowywane w laboratorium sprawdza się podczas kontroli jakości pod kątem:
odzysku lub przeżywalności mikroorganizmów docelowych,
hamowania rozwoju lub eliminowania niepożądanych mikroorganizmów,
właściwości biochemicznych (różnicujących i diagnostycznych),
właściwości fizycznych (m.in. pH, objętość, jałowość).
Szczególnej uwagi wymagają wszystkie pożywki, w tym rozpuszczalniki i zawiesiny, które zostały nabyte w postaci gotowej lub częściowo gotowej do stosowania. Wykrywanie pasożytów jest również jednym z najważniejszych elementów monitorowania jakości mikrobiologicznej pomieszczeń i personelu w laboratorium.
Pasożyty są organizmami, które szukają żywiciela. Wiążą się okresowo lub na stałe z innymi organizmami, rozwijając się na zewnątrz lub wewnątrz, czyli w tkankach gospodarza, pobierając z niego część lub całość pożywienia organicznego, co wywołuje mniejsze lub większe szkody (pasożytnictwo), w tym wiele chorób. Najczęściej negatywny wpływ pasożytów na zdrowie żywiciela przejawia się:
bezpośrednim, mechanicznym uszkodzeniem tkanek i narządów,
występowaniem reakcji alergicznych i stanów zapalnych,
rozwojem zaburzeń, m.in. niedokrwistości i skazy krwotocznej.
Do pasożytów zalicza się przede wszystkim przedstawicieli pierwotniaków, płazińców, nicieni, kolcogłowów i stawonogów. Wykazują one wysoką zdolność do unikania efektów odpowiedzi immunologicznej w organizmie żywiciela. Błyskawicznie się rozmnażają, choć mogą ich charakteryzować zróżnicowane postacie rozwojowe i skomplikowane cykle życiowe, obejmujące migracje wewnątrz żywiciela (ostatecznego lub pośrednich).
Pasożyty wywołują mniej lub bardziej groźne dla żywiciela schorzenia, które nazywane są parazytozami. Parazytozy różnią się zwykle stopniem nasilenia objawów oraz czasem ich występowania. Mogą minąć samoistnie lub wręcz przeciwnie – nasilać się, przybrać postać przewlekłą i stać się niezwykle trudnymi do wyleczenia. Wykrywanie pasożytóww organizmie może być trudnym procesem, zwłaszcza wtedy, gdy zakażenie nie daje wyraźnych objawów chorobowych – pojedyncze osobniki pozostają niezauważone, aż do czasu infekcji mnogiej lub spadku odporności żywiciela.
W Polsce najczęściej występują zarażenia owsikami, włosogłówkami, glistami ludzkimi i lambliami. Ryzyko jest dość wysokie, ponieważ pasożyty mogą dostać się do organizmu różnymi drogami, w tym głównie poprzez:
wypicie zakażonej, nieprzegotowanej wody,
spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa,
zjedzenie nieumytych warzyw lub owoców,
wdychanie cząstek kurzu, w których bytują jaja pasożyta,
kontakt ze zwierzętami domowymi, które nie są regularnie odrobaczane,
ukąszenie owada lub pajęczaka,
kąpiel w zbiornikach wodnych, które nie spełniają wymogów sanitarnych.
Pasożyty bytują nie tylko w jedzeniu, organizmach zwierząt, glebie i wodzie. Nosicielami pasożytów są również inni ludzie. Jeśli istnieje podejrzenie zakażenia, warto zdecydować się na wykonanie badania na pasożyty.
Jakie badania wykonuje się, aby wykryć obecność pasożytów? Wykrywanie robaków w organizmie wymaga pobrania próbki do badań mikrobiologicznych, mikroskopowych, serologicznych, immunologicznych lub molekularnych. Badaniom laboratoryjnym poddawany jest najczęściej kał, wymaz z odbytu, zeskrobiny skóry, krew (oznaczanie swoistych przeciwciał we krwi, oznaczanie ogólnej puli przeciwciał IgE we krwi).
Materiał diagnostyczny do badań parazytologicznych, w zależności od gatunku i formy rozwojowej pasożyta, mogą stanowić również:
mocz i wydzielina z dróg moczowo-płciowych,
płyn mózgowo-rdzeniowy,
treść dwunastnicza,
plwocina,
materiał pobrany z torbieli lub ropni wątroby, płuc, zmian skórnych,
wycinki tkanek, części usuniętego chirurgicznie narządu (np. fragmentu wątroby, zawierającego torbiel pasożytniczą).
Największe znaczenie w przypadku zarażenia pasożytami przewodu pokarmowego ma badanie mikroskopowe kału. Jeśli chodzi o pasożyty tkankowe, warto wykonać badania krwi, tkanek (mikroskopowe, serologiczne, molekularne) oraz diagnostykę obrazową (radiologiczną, ultrasonograficzną, rezonans magnetyczny).
W wielu przypadkach materiałem diagnostycznym w parazytozach może być krew. Najczęściej stosowane są metody mikroskopowej oceny rozmazu krwi oraz metody serologiczne i molekularne.
Parazytologiczne badanie mikroskopowe krwi polega na znalezieniu określonego pasożyta. Jego poszukiwania wymagają zwykle pobierania materiału do analizy przez trzy dni z rzędu, aż do uzyskania wyniku pozytywnego.
Częstość pobierania krwi na badanie mikroskopowe zależy od cyklu rozwojowego pasożyta i jego dobowej aktywności. Przy malarii należy to robić co 6–8 godzin, w przypadku filarioz – co 12 godzin. Odpowiednio wybarwione rozmazy wykonuje się z pobranej krwi obwodowej żylnej. Na podstawie cech morfologicznych (wyglądu różnych form pasożyta) w rozmazach ocenia się rodzaj pasożyta, a także nasilenie parazytemii – liczby pasożytów w określonej jednostce krwi.
Wykrywanie pasożytów w organizmie metodami serologicznymi polega na ocenie obecności charakterystycznych antygenów pasożytów lub przeciwciał wytworzonych przez organizm ludzki po kontakcie z określonym pasożytem. Metody serologiczne znajdują zastosowanie w diagnostyce bąblowicy, toksokarozy, włośnicy czy czerwonki pełzakowej. Do diagnozowania malarii (szybki test) ocenie poddaje się określone antygeny pasożyta.
Molekularne metody wykrywania pasożytów w organizmie polegają z kolei na ocenie obecności DNA pasożyta w badanym materiale, co wykorzystuje się w szczegółowej diagnostyce malarii i babeszjozy.